عناصرشیمیایی و اثرات کمبود آنها درگیاهان

سپتامبر 30th, 2009 | اطلاعات و لوازم جانبی باغبانی, فرهنگ اصطلاحات و عبارات

npk
ماکرو المنتها: (عناصر پرمصرف)
عناصری که بیشتر مورد نیاز گیاهان می‌باشند و عبارتند از: کربن C، هیدروژن H، اکسیژن O، نیتروژن N، فسفر P، پتاسیم K، کلسیم Ca، منیزیم Mn، گوگردS.

میکروالمنتها: (عناصر کم‌مصرف)
عناصری که به مقدار بسیار کم نیاز هستند و اگر از مقدار متداول بیشتر شوند حتی اثرات نامطلوب هم خواهندداشت و عبارتند از: آهن Fe، منگنز Mg، روی Zn، بر B، مس Cu، مولیبدن Moو کلرCl.

نیتروژن
یکی از عناصر اصلی مورد نیاز گیاهان است که با وجودی که در هوا به مقدار زیادی وجود دارد. ولی گیاهان از نوع معدنی نیتروژن استفاده میکنند. بدون نیتروژن رشد گیاه به مقدار بسیار زیادی کاهش می‌یابد. از علائم کمبود نیتروژن کاهش رشد، زردی و کوچک شدن برگها و ضعف در برگهای پیر است چرا که نیتروژن از برگهای پیر به برگهای جوان منتقل میشود. کمبود شدید نیتروژن باعث ریزش پیش از موقع برگها میشود.
بیش از اندازه بودن نیتروژن هم به آبدار، ترد و شکننده‌شدن ساقه‌ها و تیره رنگ شدن برگها منجر میشود.
کودهای ازته به دو صورت دامی (کودهای دامی، برگ پوسیده و اندامهای پوسیده حیوانات) و معدنی (نیترات آمونیوم، فسفات آمونیوم، اوره و…) وجود دارند. با توجه به اینکه روی کودهای دامی باید فرآیندهای زمان‌بری صورت بگیرد تا نیتروژن مورد نیاز گیاه آزاد شود کودهای دامی به سرعت نمیتوانند در موارد ضروری جوابگو باشند. بهترین فصل برای استفاده از کود دامی برای باغچه‌ها و… انتهای فصل پاییز است که در مدت زمستان کودها تجزیه شده و عناصرشان آزاد شود.

فسفر
در فرایند فوتوسنتز بسیار مهم است. کمبود فسفر باعث توقف رشد گیاه میشود و به علت انتقال فسفر از برگهای پیر به برگهای جوان منجر به ریزش برگهای پیر میشود. گهگاه کمبود فسفر باعث تجمع مواد قندی در برگ و ساقه شده و برگها و ساقه‌ها به رنگ قرمز در‌میایند.
در خاک فسفر به صورت معدنی و آلی یافت میشود. PH خاک برای جذب فسفر مهم است و می‌بایست بین 6-7 باشد. فسفات آمونیوم از کودهای فسفره است و اگرچه در پودر استخوان فسفر زیادی وجود دارد ولی این فسفر زیاد برای گیاهان قابل جذب نیست.

پتاسیم
پتاسیم در اغلب خاکها به اندازه کافی یافت میشود. پتاسیم در فتوسنتز و تهیه قند نقش دارد. این عنصر نیز در گیاهان قابل انتقال است بنابراین علائم کمبود آن به صورت سوختگی کنار برگها ابتدا در برگهای پیر ظاهر میشود.
سولفات پتاسیم و نیترات پتاسیم از کودهای پتاسه هستند.

کلسیم
کلسیم به صورت پکتات کلسیم در دیواره‌های سلولی گیاهان استفاده میشود. کلسیم در گیاهان قابل انتقال نیست و بنابراین پیوسته باید در دسترس گیاه باشد. کمبود کلسیم باعث کمبود رشد و همچنین لوله شدن برگها و قهوه‌ای شدن ریشه میگردد. پوسیده شدن غنچه‌ها، آسیب‌های پوستی در درختان از دیگر علائم کمبود کلسیم است.
اضافه کردن مقدار کم و محتاطانه آهک به خاک برای رفع کمبود کلسیم، محلول پاشی نیترات کلسیم و استفاده از کودهای حاوی کلسیم مانند سوپر فسفات موثرند.

گوگرد
گوگرد در تهیه پروتئین و اسید آمینه برای گیاهان مورد نیاز است. بو و مزه برخی محصولات باغبانی مانند سیر، پیاز و خردل مربوطه به گوگرد است.
علائم کمبود گوگرد بیشتر در برگهای جوان دیده میشود، علائم به صورت کاهش رشد، زردی و کوچک شدن برگهای جوان است. گوگرد به صورت معدنی و آلی در خاک یافت میشود. گوگرد آلی از تجزیه مواد پروتئینی به دست می‌آید و گوگرد معدنی را می‌توان به صورت کود سوپر فسفات، سولفات آمونیوم و گل گوگرد یا سولفات کلسیم به خاک اضافه کرد.

منیزیم
منیزیم در تولید کلروفیل مهم است. و در بذور گیاهان به مقدار زیادی ذخیره میشود. علائم کمبود منیزیم زرد شدن مابین رگ‌برگهاست. ابتدا در برگهای پیر مشاهده شده و اگر کمبود شدید باشد برگهای شروع به ریزش میکنند. منیزیم در خاک به نسبت سریع شسته شده و از دسترس گیاه خارج میشود. برای رفع کمبود منیزیم از کربنات منیزیم و سولفات منیزیم استفاده میشود.

آهن
آهن در تولید کلروفیل، تنفس و فتوسنتز کاربرد دارد. کمبود آهن کاملا مشهود است و برگهای جوان زرد میشوند ولی رگبرگها سبز باقی می‌مانند و در کمبود شدید رشد متوقف میشود. جذب آهن به ph خاک و ترکیبات آن بستگی دارد و به صورت کلات آهن به خاک اضافه میشود.

بر
کمبود بر باعث توقف رشد و خشکیدگی سرشاخه‌ها و ریشه‌ها میشود. برگها کلفت و شکننده شده گلدهی به میزان قابل توجهی کاهش یافته تبدیل گل به میوه کم میشود.
میزان بر در خاکها بسیار کم است و در خاکهای شنی زود شسته میشود. بوراکس به عنوان منبع بر استفاده میشود.

روی
کمبود روی باعث کوچک ماندن برگهای گیاه و کوتاه شدن فاصله بین گره‌های ساقه‌ها میشود. Ph خاک در جذب روی موثر است. در خاکهای قلیایی و حاوی فسفر زیاد، روی غیرقابل استفاده میشود. در خاک زود شسته میشود. برای رفع کمبود از سولفات روی استفاده میشود.

منگنز
منگنز به میران بسیار کمی مورد نیاز گیاه است و در صورت زیاد شدن آن اثر مسموم‌کننده خواهدداشت. وجود منگنز برای اغلب اعمال گیاهی نیاز است. علائم کمبود منگنز در گیاه مخنتلف متفاوت است. در برگهای جوان، سوختگی کنار برگها، لکه‌های سوخته میانه برگها همراه با کاهش رشد و کاهش گلدهی از نشانه‌های کمبود منگنز است. برای رفع کمبود از سولفات منگنز استفاده میشود.

مس
مس نیز به مقدار بسیار کم در سوخت و ساز گیاهان استفاده میشود. کمبود مس موجب کوچک ماندن برگها و سوختگی برگهای شاخه‌های جوان میشود. برای رفع کمبود از سولفات مس استفاده میکنند.
Citrus-deficiency-symptoms nutrient_def_sympt

برچسب: , , , , , , ,

15 دیدگاه

  1. حمید گفت:

    روحم تازه شد

  2. hosein گفت:

    گیاه توسط اندام گل عمل لقاح را صورت داده و میوه حاصل عمل لقاح است .
    عملا وقتی گل وجود نداره لقاحی ورت نگرفته و سلول تخم تشکیل نمیشود و درنتیجه میوه ای هم تشکیل نمیشه .
    بهمین راحتی

  3. Mehdi Hakimi گفت:

    سوال عجیبی است
    گیاهانی که قبل از برگ بدهند گل بدهند زیاد هست
    ولی اغلب میوه در اثر گل تشکیل میشه
    شما باید دنبال گیاهی باشید که شبه میوه بدهد و میوه دهی اش در اثر گل نباشد
    من چیزی سراغ ندارم

  4. بهاررخ گفت:

    با سلام
    یه سوال داشتم:آیا گیاهی وجود داره که قبل از اینکه گل بده میوه بده؟!چرا؟
    با تشکر

  5. مژده حيدري گفت:

    با سلام؛ يكي از عناصر ضروري كم نياز كه در مطالب بالا ذكر نكرده ايد، نيكل مي باشد (عناصر ضروري 17 عنصر است). با تشكر

  6. Mehdi Hakimi گفت:

    اوره پی اچ خاک را پایین می‌آورد.
    متاسفانه در مورد پیاز زعفران اطلاع کاملی ندارم. لطفا به کتابهای تخصصی درباره زعفران که انتشارات جهاد منتشر کرده مراجعه فرمایید

  7. Mehdi Hakimi گفت:

    برای اسیدی کردن خاک به آن گوگرد اضافه میکنند (که طی فرآیندهای شیمیایی به اسیدسولفوریک تبدیل میشود) یا مستقیما آزالیا کارها اسید سولفوریک اضافه میکنند. سولفات آهن و سولفات آلومنیوم هم در کاهش pH موثرند.
    همچنین کودهای نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم نیز موجب اسیدی شدن خاک میشوند.

    حال برعکس اگر بخواهند خاک را قلیایی بکنند به آن آهک اضافه میکنند.

  8. mahdeih گفت:

    salam man ham azatun tashakor miokonam aksaye khubi gozashtin man ham bara seminaram estefadeh kardam
    movafagh bashin

  9. ارجمند گفت:

    لطفا ترکیبات کودهی اسیدته که بیشترین تاثیر در پایین آوردنPHخاک دارند راذکر نمایید

  10. ارجمند گفت:

    باسلام
    1-تاثیر اوره بر PHخاک
    2-کدام عنصر بیشترین تاثیر دربزرگ شدن پیاز وگلدهی زعفران دارا می باشد
    متشکرم

  11. سام گفت:

    باسلام ودرود خدمت مهندس عزيز در مورد سئوال الهام نميتوان با قطعيت گفت كه ريزش ميوه و كوچك ماندن درختان ايشان فقط به علت كاهش عناصر غذايي و ابياري باشد بلكه بافت خاك سيستم ريشه ” شرايط محيطي غالب ” تنشهاي محيطي ” افات و بيماريها هم در رشد ونمو يك درخت و ميوه هاي ان دارد با تشكر از توضيحات شما

  12. با این علایمی که فرمودید کم‌آبی و کمبود مواد غذایی مشهود است.
    از همین الان شروع کنید برای سال بعد تغذیه درختهاتان را بهبود ببخشید.
    در شیراز کارخانه تولید کود آلی توسط کرم خاکی (ورمی کمپوست) هست
    از آنها بخرید و پای درختان را بیل بزنید و ورمی کمپوست بدهید.
    تا برای سال بعد به مرور تجزیه شود و برای تغذیه درختان آماده شود.

    بعد از فروردین هم از کودهای کامل استفاده کنید. دو هفته یکبار تا ماهی یکبار کودهای کاملی که عناصر میکرو هم داشته باشندبدهید.
    ما از کودهای کامل کریستالون عرضه میکنیم
    محصولات جانبی گلستان علی

    تا پاییز بعد همچنان کود دهی را ادامه بدهید. و هر سال باید این برنامه رو دنبال کنید

    البته آبیاری به موقع را هم فراموش نکنید

  13. الهام گفت:

    باسلام.درختان حیاط ما بسیار ضعیف هستند و حدود دو سه سالی است که حالت نیمه خشک دارن . خیلی کم میوه میدهند و میوه ها ریزش زیاد دارند و بسیار ریز هستند.کمبود آهن در انار مشاهده میشود ولی نمیدانم چه کودی بدهیم،چه زمانی و تا چه مدت؟نارنج نارنگی پرتقال هم بسیار ضعیف و کم محصولند.ازگیلها هم هرسال خیلی میوه میدادند ولی امسال خیلی کم بود و برگها حالت سوختگی دارند که ممکنه به خاطر آفتاب باشد.سیب ترش چند سال است اصلا میوه نمیدهد برگها حالت سوختگی دارند و مایل به سفید هستند بهار خیلی کم گل میدهد و تا خرداد تمام میوه های کوچکش میریزد.خرمالو در سالهای قبل خیلی میوه های درشت میداد ولی دو سه سال اخیر بسیار کم و ریز شده امسال تقریبا خشک شده و قصد قطع کردنش را داریم.انگورها هم نسبت به سالهای قبل ضعیفتر و کم محصولتر.شهر شیراز.لطفا مرا راهنمایی کنید.

  14. yek modares گفت:

    ba sepas az matlabe mofidetoon ke dar ereeeye darse khak shenasi omoomi be man komak krd behtar mishod agar az kamboodha tasvir niz tahie minemoodid..ba sepapas…bedrood

  15. شهلا گفت:

    خیلی ممنون. مطلب خوبی بود. خصوصا عکس پایین صفحه بسیار عالی و گویا بود.

لطفا در صورتی که درباره مطالب این صفحه؛ نظر، سئوال یا پیشنهادی دارید از طریق فرم زیر مطرح بفرمایید. اگر نظر شما برای تکمیل این مطلب مفید باشد به نام خود شما در همین صفحه منتشر میشود و احیانا در صورتیکه که نیاز به پاسخ داشته‌باشد در همینجا پاسخ داده میشود تا برای دیگران هم مفید باشد.
لطفا برای دریافت جواب، ایمیل صحیح وارد نمایید. | لطفا مطالب غیر مرتبط با این صفحه را از اینجا مطرح کنید.

نوشتن دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *