صبر زرد (آلوئه ورا) همچنین: آلوورا
Aloe Vera

صبر زرد(شاخ بزي) گياهي است علفي و چند ساله با برگ‌هاي ضخيم، گوشتي و دراز. حاشيه‌ برگ‌هاي آن کمي پيچ و خم‌دار و داراي تيغ است. گل‌هاي آن‌ به‌صورت خوشه‌اي زيبا در انتهاي محور ساقه گل‌دار و به رنگ سبز مايل به زرد قرار دارند.
قسمت مورد استفاده صبر زرد، شيرابه به دست آمده از برگ‌هاي گياه است که امکان دارد به صورت تازه غليظ(خميري) و يا خشک شده با رنگ‌هاي متفاوت زرد، زرد مايل به سبز، قهوه‌اي و يا قرمز مايل به سياه باشد.
در سال‌هاي اخير کشت صبر زرد، گونه‌ي Vera در ايران معمول گشته است. گرچه اين گياه با نقاط گرم و مرطوب سازگاري خوبي دارد، ولي در نقاط مختلف ايران کشت مي‌شود.

مهم‌ترين اثرات گزارش شده صبر زرد
ضد آلرژي ، ضد سرطان، ضد ميکروب، ضد قارچ، ضد ويروس، ضد آفتاب سوختگي، کاهش دهنده قند خون، مسهل، ضد کرم، ضد ورم، مرطوب کننده و نرم کننده، قاعده‌آور، ملين، مقوي معده و کبد.

تاريخچه
نقاشي‌هايي از صبر زرد، بر روي کنده‌کاري‌هاي ديوارهاي معابد مصري ديده شده است. اين معابد در هزاره چهارم قبل از ميلاد بنا شده است. صبر زرد را که “گياه جاودانگي” نام گرفته بود، به هنگام خاک سپاري، براي فراعنه هديه مي‌آوردند.
کتاب “The Egyptian Book of Remedies” (1500 سال قبل از ميلاد مسيح) از کاربرد صبر زرد در درمان عفونت‌ها، معالجه پوست و تهيه داروهاي ملين سخن گفته است. “ديسکوريد”(فيزيک‌دان يوناني)، در سال 74 پس از ميلاد، صبر زرد را جهت التيام زخم، جلوگيري از ريزش مو ، درمان زخم‌هاي دستگاه تناسلي، و معالجه همورئيد، مفيد دانست.
بازرگانان عرب، در قرن ششم بعد از ميلاد، اين گياه را به آسيا آوردند، و اسپانيايي‌ها آن را در قرن شانزدهم، از منطقه مديترانه به برّ جديد (World New) بردند. در عصر جديد (1930) مصرف کلينيکي صبر زرد به منظور درمان التهاب پوست ناشي از اشعه ايکس آغاز شد.

ترکيبات مهم
گياه، حاوي مشتقات هيدروکسي آنتراسن از جمله آلوئين‌هاي A2وB به ميزان 40- 25درصد کل ترکيبات و مشتقات کرومون از جمله آلوئه رزين 2A، B وC است.
ترکيبات مهم ديگر آلوئه شامل قندها از جمله: گلوکز، مانوز و سلولز، آنزيم‌ها از جمله: اکسيداز، آميلاز و کاتالاز، همچنين ويتامين‌هايي نظير: B1، B2، B6، C، E و اسيد فوليک و مواد معدني مانند: کليسم، سديم، منيزيم، روي، مس و کروم مي‌باشند.

اثرات مهم
خاصيت اصلي صبر زرد، به عنوان يک مسهل قوي بوده و داراي خواص ديگري از جمله ضد ورم، ضد ميکروب، التيام زخم‌ها، ضد آفتاب و ضد سوختگي مي‌باشد.
ژل الوئه اثرات خوب و مفيدي بر روي سوختگي‌هاي معمولي، سوختگي‌هاي حاصل از اشعه، زخم‌ها و صدمات ديگر پوست دارد.
يکي از فرآورده‌هاي آلوئه، کرم‌هاي ‌هيدرو فيليک تهيه شده از 5/0 درصد ژل آلوئه مي‌باشد که در درمان پسوريازيس بسيار خوب است. همچنين ژل خوراکي آن براي زخم معده ، افراد مبتلا به ايدز و مبتلايان به آسم (مدت شش ماه) مصرف مي شود.
تحقيقات اخير، اثرات مثبت آن را در بيماران مبتلا به ديابت نشان داده است و آزمايش‌هاي انجام يافته بر روي موش‌ها اثرات مذکور را تاييد کرده است. اثرات ديگر آلوئه شامل اثرات ضد سرطان و اسپرم‌کش آن است.
در سال‌هاي اخير، ژل آلوئه به طور وسيع در محصولات آرايشي، بهداشتي و به خصوص در کشور آمريکا مصرف مي‌شود. اين ژل داراي خواص ضد ورم و ضد ميکروبي است و مرطوب کننده مناسبي نيز محسوب مي‌شود. صنايع غذايي آمريکا در محصولات خود از ژل آلوئه به عنوان ماده‌اي موثر در تناسب اندام و سلامتي بدن استفاده مي‌کنند.

استفاده مستقيم از ژل گياه
براي استفاده مستقيم از ژل آلوئه، مي‌توان برگ‌هاي گياه را قطع کرد. در محل قطع شده، ژل بي‌رنگي نمايان مي شود که با فشردن برگ گوشتي گياه، ژل بيرون مي‌زند. مي‌توان از اين ژل به‌طور مستقيم جهت مرطوب کردن پوست، آفتاب سوختگي، زخم سوختگي‌هاي معمولي و نرم کردن اگزماي زير چشم استفاده کرد. ژل به مرور زمان در معرض هوا تغيير رنگ داده و در نهايت به رنگ قرمز تيره(مايل به سياه) در مي‌آيد.

روش آماده سازی و استفاده از برگ:
برای برداشتن ژل گیاه میتوانید آن را از سمت نوک برگ ببرید (بقیه ژلها در پوست خود برگ بهتر باقی میمانند). قسمت بریده شده را بشورید. پوست آن را جدا کنید. و بدنه‌ی ژلی شکل گیاه که مورد نظر مصرف کنندگان است مشاهده میشود

استفاده روی پوست:
برای استفاده روی پوست کافی است ژل به دست آمده را روی پوست بدن بمالید و مالش دهید تا جذب شود. ژل سریعا جذب میشود و نیاز به شستشو نیست.

استفاده از ژل برای خوردن:
مزه ژل آلوئه ورا بد نیست ولی میتوان قبل از خوردن ژل به دست آمده را شستشو داد تا مزه‌ای نداشته باشد. همچنین میتوان به آن شکر اضافه کرد. البته غذاها و دسرهای مختلفی از ژل آلوئه ورا درست میشود. میتوانید آن را قطعه قطعه کرد و شستشو داد و سپس به انواع سالادها، ژله‌های خوراکی و مارمالاد یا مربا اضافه کرده و نوش جان کنید. همچنین برای خوردن، کمپوتها و آب میوه‌های آلوئه ورا انتخاب راحتتری هستند.

نگهداری برگها:
برای نگهداری باقیمانده برگ، آن را در کاغذ پیچیده و در یخچال قرار دهید. معمولا چند ماه میتوان برگها را در دماهای خنک (بین صفر تا 10درجه سانتیگراد) یا درون یخچالهای خانگی نگهداری کرد. (در دمای پایین سوخت و ساز برگ به حداقل میرسد و زوال و پیر شدن سلولها به تاخیر می‌افتد)

عوارض جانبي
خوردن بيش از حد ژل(مصرف روزانه يک گرم به مدت طولاني) ممکن است باعث عدم تعادل آب و الکتروليت‌‌هاي بدن، سقط جنين، زايمان زودرس، اسهال خوني و ضايعات کليه شود. همچنين مصرف مقادير بسيار زياد آن ممکن است منجر به مرگ شود.

موارد منع مصرف
نبايد از ژل در زمان تهوع، استفراغ ، دردهاي شکمي، خونريزي مقعد و ضعف شديد استفاده کرد.
در زمان بارداري به غير از دستور پزشک، مصرف آن ممنوع است.

نکات قابل توجه
– بيش از 300 گونه آلوئه وجود دارد که مهم‌ترين آنها از نظر استفاده دارويي، آرايشي و بهداشتي، الوئه ورا (Aloe Vera) مي‌باشد.
– منبع جغرافيايي دقيق آلوئه معلوم نيست، ولي به احتمال زياد مربوط به مصر يا خاورميانه مي‌باشد.

– دکتر محمدحسين صالحي سورمقي- دکتراي تخصصي فارماکوگنوزي- استاد دانشکده داروسازي تهران
منبع: tebyan.net

نام‌هاي فارسي: صبر زرد- شاخ‌بزي
نام‌هاي علمي: Aloe capenis, Aloe barbadensis, Aloe Vera
نام عربي: ‌الصبر (Alsaber)
خانواده: Liliaceae
نام انگليسي:Aloe
نام فرانسوي:Aloes

مطالب دیگر:

صبر زرد (ویکی پدیا)
اثرات آلوئه ورا در زخمهای پوستی
معرفی گیاه آلوئه ورا (سایت پارسی تب)
آلوئه ورا جادوگر بی‌مزه (روزنامه جام جم)
یک داروخانه در گیاه (سایت پزشکان بدون مرز)
آشنایی با خواص آلوئه ورا (سایت پزشکان ایران)
سایت شرکت باریج اسانس (تولید کننده محصولات بهداشتی-دارویی از گیاهان دارویی)

اطلاعات محصول:

در حال حاضر در گلستان علی برگهای بزرگ بریده شده آلوئه ورا که برای مصارف بهداشتی (پوست، مو و …) استفاده میشوند با قیمتهای مناسب (کیلویی و عددی) عرضه میشود.

فروش پستی:

برای سفارش لطفا با به صفحه خرید پستی مراجعه فرمایید. برگ آلوئه ورا در بسته‌های چند برگی به استانهای مجاور و شهرهای استان اردبیل قابل ارسال است.