مقدار مصرف سم به آب چقدر است؟ اصطلاح دو در هزار سم یعنی چه؟ عبارت یک در هزار سم به چه معناست؟ جالب است بدانید که در آماده سازی کودها و سموم لازم است که مقدار مشخصی از کود با مقدار مشخصی از آب، مخلوط یا محلول شود تا بتوان از آن محلول یا مخلوط روی برگهای گیاه زنده استفاده کرد.
چرا که اگر سموم رقیق سازی نشوند به شدت برای گیاه مضر هستند و علاوه بر آفت یا عامل بیماری زای مورد نظر، خود گیاه را نیز از بین می‌برند.

اصطلاحات مقدار مصرف سم به آب

در آماده‌سازی اصطلاحات مختلفی به کار می‌رود که در ادامه برخی از آن ها آورده شده است:

1- یک در هزار سم

یک در هزار سم، یک تناسب بین ماده مورد نظر (مانند کود و سم) و آب ایجاد می‌کند. ابتدا یک واحد اندازه‌گیری که برای ما مقدور است انتخاب می‌کنیم. این واجد اندازه گیری میتواند گرم یا کیلوگرم باشد که توسط ترازو اندازه‌گیری می‌شود.

مثالی برای مقدار مصرف سم به آب یک در هزار سم

اگر روش مصرف یک کود، مقدار مصرف سم به آب «یک در هزار» است، یعنی یک واحد کود باید در یک هزار واحد آب حل شود. این بدان معناست که یک گرم سم را باید در یک هزار گرم آب حل کنیم. در مورد مایعات با درصدی خطا می‌توان یک سی‌سی (معادل یک گرم) در نظر گرفت. هرچند که این خطا باید در مقادیر بزرگتر، بیشتر لحاظ گردد. زیرا یک لیتر سم ممکن است خیلی بیشتر از یک کیلوگرم یا کمتر از آن باشد!

نحوه محاسبه یک در هزار سم

حال اگر 3 گرم کود داشته باشیم، آن سه گرم کود را باید در سه هزار گرم آب (سه کیلو گرم) حل کنیم تا دوز مصرف آن «یک در هزار» باشد. ولی اگر گفته شود کود یا سمی را به صورت «۳ در هزار» مصرف کنیم، می‌بایست ۳ گرم کود در یک کیلوگرم آب حل شود.

2- دو در هزار سم یعنی چه

اگر می‌خواهید بدانید دو در هزار سم یعنی چه، بهتر است ابتدا مطالب گفته شده برای اصطلاح یک در هزار سم را مطالعه کنید. در صورتی که در روش مصرف کود یا سمی گفته شود آن را به صورت «دو در هزار سم» مصرف کنیم، به این معناست که 2 گرم کود در یک کیلوگرم آب حل شود.

چهار در هزار یعنی چه

به عنوان مثال آخر و قابل فهم بودن این موضوع چهار در هزار سم را نیز برایتان توضیح خواهم داد. چهار در هزار سم یعنی اگر گفته شود کود یا سمی را به صورت «چهار در هزار» مصرف کنیم، باید 4 گرم کود در یک کیلوگرم آب حل کنیم.

3- PPM

PPM یعنی قسمت در میلیون. در واقع PPM مخفف  Part per million است که به این معناست که یک قسمت از ماده مورد نظر (مانند یک سم خاص) در یک میلیون قسمت از آب حل شود. این یک تناسب است.می‌توان مقدار آب را کم یا زیاد کرد فقط باید توجه داشته باشید که به همان میزان، مقدار سم نیز کم و زیاد می‌شود.

فرض کنیم هدف ساختن 10ppm باشد. ابتدا باید یک واحد اندازه‌گیری مشترک انتخاب کنیم (مانند گرم یا لیتر یا کیلوگرم یا …) یعنی هم ماده سمی مورد نظر و میزان آب با آن واحد یکسان قابل سنجش باشد. اگر سم را با گرم اندازه گرفتیم آب را هم باید با گرم اندازه بگیریم.
سپس سم مورد نظر را با آن اندازه‌گیری کنیم. مثلا یک گرم سم اندازه‌گیری کردیم، آن وقت آن یک گرم سم را باید در یک میلیون گرم آب حل کنیم. محلول به دست آمده یک محلول یک پی پی ام خواهد بود.
اگر منظور ما یک محلول ده پی پی ام باشد. باید ده گرم از سم در یک میلیون گرم آب حل شود.
از آنجا که این مقدار آب زیاد خواهد بود. ما طرفین کسر را به نسبت مناسبی میتوانیم کوچک کنیم. یعنی اگر به جای یک میلیون گرم آب یک هزارگرم آب آماده کنیم. (یعنی میزان آب را هزار برابر کم کنیم) نسبت سم را نیز باید هزار برابر کم کنیم تا نسبت نهایی درست حفظ شود. بنابرین میزان سم که 10 گرم بود را بر هزار تقسیم میکنیم. میشود یک صدم گرم.
اگر ما یک صدم گرم سم را در یک لیتر آب حل کنیم. محلول حاصل 10 ppm خواهد بود.